کلاژن چیست ؟
کُلاژِن (به انگلیسی: Collagen) که از واژه ی یونانی کلا به معنای چسب گرفته شده یک پروتئین سخت، نا محلول و فیبری است که از فراوان ترین پروتئین های بدن است و حدود یک سوم از کل پروتئین های آن را تشکیل می دهد.
کلاژن یکی از مهم ترین اجزای ساختمانی پوست، استخوان و دندان، ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها است. در واقع کلاژن مانند چسبی است که بافت های مختلف بدن را در کنار هم نگه می دارد.
یکی از ویژگی خاص این پروتئین خاصیت بازجذبی است، به این معنی که به اجزای کوچک تر تبدیل شده، تغییر شکل می دهد و دوباره جذب بدن می شود. این ویژگی خاص باعث شده که این پروتئین مناسب استفاده در طیف متنوعی از درمان های پزشکی باشد.
حداقل شانزده نوع پروتئین کلاژن در بدن وجود دارد که از بین آن ها سه تا پنج نوع از اهمیت بالایی برخوردارند. به طور مثال کلاژن نوع یک در لایه های پوست وجود دارد که باعث تقویت آن ها می شود.
علاوه بر این کلاژن به پوست خاصیت ارتجاعی می دهد و با حفظ آب بافت پوستی مانع از خشکی و چین و چروک می شود.
این پروتئین در درم یا لایه میانی پوست به تشکیل یک شبکه فیبری از سلول ها به نام فیبروبلاست کمک می کند که سلول های جدید روی آن رشد می کنند.
این عمل باعث جوان سازی پوست می شود. کلاژن همچنین در تعویض و ترمیم سلول های مرده پوست نیز نقش دارد.
همه ی انواع کلاژن ابتدا به شکل پروکلاژن ساخته می شوند. به این ترتیب که دو آمینو اسید پرولین و گلایسین به کمک ویتامین C با یکدیگر ترکیب می شوند و پروکلاژن را می سازند.
بنابراین بدن به طور طبیعی کلاژن را تولید می کند و ما می توانیم با دریافت مقدار مناسبی از مواد مغذی، به بدن در ساخت این پروتئین مهم کمک کنیم.
خوراکی هایی که برای ساخت کلاژن ضروری هستند :
- پرولین سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، لبنیات، کلم، مارچوبه و قارچ حاوی آمینو اسید پرولین هستند.
- گلایسین پوست مرغ و ژلاتین منابعی غنی از آمینو اسید گلایسین می باشند.
- مس مس که در فعال کردن آنزیم واکنش ساخت کلاژن نقش دارد در دانه کنجد، پودر کاکائو و عدس یافت می شود.
- ویتامین C ویتامین C که در انواع مرکبات و سبزی ها وجود دارد، در کنار هیالورونیک اسید از مواد ضروری برای ساخت کلاژن در بدن است.
به علاوه مصرف پروتئین های با کیفیت و حاوی آمینو اسید های ضروری که در گوشت قرمز، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات و حبوبات وجود دارند نیز در ساخت کلاژن اهمیت دارند.